Tệ nạn giắt tiền lên mái chùa để cầu may
LỄ HỘI ĐẦU XUÂN VÀ NHỮNG HẠT SẠN (tt)
Thánh Gióng hay Phù Đổng Thiên Vương là một trong bốn vị thánh bất tử (Tứ bất tử) của Việt Nam. Thánh Gióng tượng trưng cho tinh thần bất khuất, chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Hội Gióng mỗi năm thường được tổ chức ở đền Sóc (xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội). Trong hội Gióng có nghi lễ dâng hoa tre lên đền Thượng của thôn Vệ Linh (xã Phù Linh) được tổ chức đầu tiên. Hoa tre được làm bằng những thanh tre dài khoảng 50 cm, đường kính khoảng 1 cm, đầu tre tuốt bông và nhuộm màu tượng trưng cho roi ngựa của Thánh Gióng. Sau khi dâng lên đền Thượng xong những hoa tre sẽ được rước xuống đền Hạ rồi phát cho người dự hội để cầu may. Tuy gọi là “phát” nhưng thật ra là “tung” ra giữa sân đền cho hàng nghìn người đang đợi sẵn xung quanh sân xông vào cướp giật để mong có được sự may mắn trong năm. Theo nhiều người đây là cảnh quen thuộc của hội Gióng hàng năm, người đi lễ gọi là “cướp lộc”! Cảnh tượng vẫn thường thấy trong khi xảy ra “cướp lộc” là hoàn toàn bát nháo. Một đám rất đông người đầu tóc rối bù, áo quần xốc xếch tranh giành hỗn độn, la hét ầm ỷ, giẫm đạp lên nhau khiến cho nét đẹp văn hóa của hội Gióng hầu như bị tổn hại rất nhiều… Tôi không hiểu sao cho đến bây giờ vẫn còn có nhiều người cạn nghĩ đến như vậy. “Lộc” phải dùng “bạo lực”, “mạnh được yếu thua” kiểu ăn cướp để có được, xin hỏi có còn xứng đáng là lộc của thánh ban cho hay không?
Chùa Hương hay Hương Sơn là cả một quần thể văn hóa - tôn giáo Việt Nam, thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Chùa Hương là miền đất Phật, là nơi Bồ Tát Quan Thế Âm tu hành. Hương Sơn ngoài các chùa thờ Phật, còn có nhiều đền thờ các thần thánh khác như bà chúa Thượng Ngàn (đền Cửa Vòng), thần Hổ (đền Trình)… Sáng ngày 2 tháng 2 (mùng 6 Tết) năm nay, hội chùa Hương đã chính thức khai hội và cũng như những năm trước lại tái diễn cảnh khách thập phương leo tường, giẫm đạp cây cỏ xung quanh chùa - mặc dù đã có lực lượng bảo vệ kiên quyết ngăn cản - để tìm mọi cách lọt được vào trong chùa. Trước đó một ngày (ngày 1 tháng 2), chỉ vì chen lấn khi đi chùa Hương bà cụ Phạm Thị L. (ở phường Phúc La, quận Hà Đông) đã vô tình giẫm lên chân một cô gái trẻ. Thế là nhóm thanh niên đó gồm hai cô gái và một chàng trai đã lao vào xô xát với bà cụ khiến bà cụ bị ngất phải khiêng đi cấp cứu. Công an huyện Mỹ Đức, Hà Nội đã phải vào cuộc và xử phạt hành chính nhóm thanh niên nói trên. Than ôi, đến đất Phật để một lòng hướng Phật mà tâm vẫn còn mang nặng Tham – Sân – Si như thế thử hỏi Phật, Trời nào chứng giám cho?
Để vào được chùa Hương, nếu đi theo đường thủy, khách phải đi thuyền từ bến Đục trên dòng Suối Yến khoảng 4km. Đi trên thuyền (chèo tay) cũng mất khoảng một tiếng, khá lâu và quãng đường sông cũng khá dài. Rảnh rỗi sinh nông nổi, nhiều nam thanh nữ tú khi ngồi trên thuyền đã rủ nhau mở sòng bài sát phạt cho mau qua thời gian. Tuy có nhóm bạn chỉ là đánh chơi cho vui, nhưng đến viếng đất Phật mà đem một trong “tứ đổ tường” ra để giải trí thì quả thật là “cạn lời”! Suối Yến Vĩ (tên khác của suối Yến) theo tôi là nước khá sâu, nhưng hầu hết các thuyền chở kín người (ngày 1 và ngày 2 tháng 2) đều không có áo phao phát cho khách. Nhiều khách rất lo sợ nhưng vẫn “uống thuốc liều” lên thuyền và thuyền vẫn xuất bến. Theo tin được biết năm nay những chiếc đò chở khách tham quan ở chùa Hương phải trang bị hệ thống áo phao, vật nổi mới được chở khách. Đến ngày 3 tháng 2, tình hình phát áo phao cho khách đã có phần khá hơn, đó cũng là nhờ sự kiểm tra quyết liệt của chính quyền địa phương.
Lễ hội đầu Xuân là nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Điều này không một ai có thể phủ nhận được. Đề cho những lễ hội đất nước ngày càng có ý nghĩa hơn, rất mong mỗi người trong chúng ta nên bớt cái tôi ích kỷ để cùng những người khác xây dựng một nếp sống cộng đồng văn hóa Việt: biết xếp hàng, biết nhường nhịn, biết tôn trọng phụ nữ, biết kính trọng người lớn tuổi, biết thương yêu trẻ em, biết tuân theo những quy định của nơi chúng ta sẽ đến, đừng tự biến mình thành những người Việt xấu xí (những điều này ai cũng biết nhưng lại không muốn thực hiện!). Ban tổ chức các lễ hội và chính quyền địa phương cũng cần nên phối hợp và điều nghiên những phương án sao cho những lễ hội của quê hương ngày càngtạo thêm được nét hấp dẫn và sự yêu mến của các du khách trong và ngoài nước.
2017
Thanh Trắc Nguyễn Văn
Thuyền đưa khách đi chùa không phát áo phao
Ghi chú: ảnh minh họa sưu tầm từ internet